ถ้าเทคโนโลยีที่ทันสมัยอย่าง ปัญญาประดิษฐ์สร้างสรรค์ (Generative Artificial Intelligence หรือ GAI) ถูกเอามาใช้กับการศึกษาด้านการเป็นผู้ประกอบการ นั่นจะช่วยเปลี่ยนมุมมองและเพิ่มความมั่นใจให้กับนักศึกษาแค่ไหน? งานวิจัยชิ้นนี้จากจีนเขามาปรับดูเรื่องนี้กันแบบจัดเต็มเลยว่าการศึกษาเชิงผู้ประกอบการที่ใช้ GAI (เรียกว่า GAISEE) มีผลต่อใจและทัศนคติของนักเรียนอย่างไรบ้าง

บทคัดย่อที่อยากเล่าให้ฟัง

ในงานวิจัยนี้เขาสำรวจนักศึกษามหาวิทยาลัยในจีน 346 คนที่ได้เรียนผ่านหลักสูตรผู้ประกอบการที่ใช้ GAI แล้ววัดว่ามันกระทบความมั่นใจในตัวเองและการมองโลกในด้านการเป็นผู้ประกอบการอย่างไร ผลปรากฏว่าการใช้ GAI จริง ๆ แล้วช่วยเพิ่มความมั่นใจด้านผู้ประกอบการแบบชัดเจน (ตัวเลขคือ β = 0.523 และ p ต่ำกว่า 0.001) รวมทั้งช่วยให้ทัศนคติในการอยากเป็นผู้ประกอบการดีขึ้นด้วย (β = 0.244)
นอกจากนี้ ความมั่นใจในตัวเองเป็นเหมือนกุญแจสำคัญที่ช่วยเชื่อมโยงระหว่างการเรียนผ่าน GAI กับทัศนคติที่ดีต่อการเป็นผู้ประกอบการ ส่วนบรรยากาศหรือสภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัยก็มีบทบาทไม่แพ้กัน เพราะถ้ามหาวิทยาลัยสร้างสภาพแวดล้อมที่ช่วยสนับสนุน จะยิ่งทำให้ GAI และความมั่นใจนี้ส่งผลดีต่อทัศนคติมากขึ้นอีก (β = 0.333 สำหรับความมั่นใจ และ β = 0.207 สำหรับทัศนคติ)
ซึ่งสรุปแบบเข้าใจง่าย ก็คือ การผสานกันระหว่างเทคโนโลยี AI และการสนับสนุนมหาวิทยาลัย จะเป็นตัวจุดประกายให้คนรุ่นใหม่อยากลุกขึ้นมาเป็นผู้ประกอบการกันมากขึ้นแน่นอน

แนะนำกันหน่อยว่าการผสมผสาน GAI กับการศึกษาผู้ประกอบการมันเจ๋งยังไง

ลองนึกภาพว่าเรากำลังเรียนรู้เรื่องธุรกิจผ่าน AI ที่สร้างเนื้อหาใหม่ ๆ ได้หลากหลาย ทั้งคำพูด รูปภาพ โปรแกรม หรือแม้แต่แบบจำลองธุรกิจเสมือนจริง มันทำให้เราไม่ต้องเรียนแบบทื่อ ๆ อีกต่อไป แต่เหมือนได้ซ้อมลงสนามจริงแบบที่ AI ปรับแพ็คเกจให้เหมาะกับเราเฉพาะคนเดียว
แล้วรู้ไหมว่า เจตคติในการเป็นผู้ประกอบการ มันคือสิ่งที่ผู้ประกอบการรุ่นใหม่ควรต้องมีในใจ เพราะมันจะเป็นแรงผลักดันก่อนลงมือทำจริง แต่ที่ผ่านมาเราไม่ค่อยเห็นคนไปจับใส่ใจเรื่องที่ GAI สามารถสร้างประสบการณ์เรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ อิงกับความมั่นใจของตัวเองได้มากขนาดนี้เท่าไหร่

ดังนั้น งานวิจัยนี้เลยตั้งใจว่า จะมาเช็คกันให้ชัด ๆ ว่า GAI ที่ปรับใช้กับการเรียนรู้เรื่องผู้ประกอบการมันช่วยเพิ่มความมั่นใจและทัศนคติได้จริงไหม รวมถึงดูบทบาทของสภาพแวดล้อมมหาวิทยาลัยว่ามันทำให้ผลนี้ดีขึ้นอีกหรือเปล่า

กรอบความคิดและสมมติฐานที่ใช้กัน

• เขาอิงทฤษฎี พฤติกรรมที่วางแผนไว้ (Theory of Planned Behavior – TPB) ที่บอกว่า เจตคติ เป็นตัวกำหนดพฤติกรรม โดยได้รับอิทธิพลจากทัศนคติส่วนตัว กฎเกณฑ์สังคม และความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมที่ตัวเองคิดว่ามี
• ความเชื่อมั่นในตนเองด้านผู้ประกอบการ (หรือ entrepreneurial self-efficacy) คือมาตรวัดความมั่นใจที่คนมีต่อความสามารถในการทำธุรกิจ และมันเป็นส่วนเสริมของสิ่งที่ TPB เรียกว่าการควบคุมที่รับรู้ได้
• สภาพแวดล้อมผู้ประกอบการในมหาวิทยาลัย มีหน้าที่เป็นตัวช่วยปรับเพิ่มผลของ GAI และความมั่นใจในตัวเองให้ไปได้ไกลขึ้นผ่านการสร้างระบบสนับสนุนที่เหมาะสม เช่น แอคเซเลอเรเตอร์ การให้คำปรึกษา หรือเครือข่ายที่ดี

สมมติฐานที่ตั้งขึ้น มีดังนี้

1. GAISEE ส่งผลบวกต่อความเชื่อมั่นในตนเองด้านผู้ประกอบการ
2. GAISEE ส่งผลบวกต่อเจตคติในการเป็นผู้ประกอบการ
3. ความเชื่อมั่นในตนเองด้านผู้ประกอบการส่งผลบวกต่อเจตคติในการเป็นผู้ประกอบการ
4. ความเชื่อมั่นในตนเองเป็นตัวกลางเชื่อม GAISEE กับเจตคติ
5. – 7. สภาพแวดล้อมผู้ประกอบการในมหาวิทยาลัยเป็นตัวปรับเปลี่ยนเพิ่มผลกระทบของ GAISEE และความเชื่อมั่นในตนเอง ต่อทัศนคติ

วิธีทำวิจัยสั้น ๆ

• เก็บแบบสอบถามออนไลน์จากนักศึกษาจีนที่เรียน GAISEE จำนวน 346 คน
• วิเคราะห์ข้อมูลด้วยแบบจำลองสมการเชิงโครงสร้าง Partial Least Squares (PLS-SEM) เพื่อดูความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่าง ๆ
• ควบคุมตัวแปรดังเช่น เพศ อายุ สาขาวิชา และการมีประสบการณ์เกี่ยวกับธุรกิจในครอบครัวด้วย

ผลลัพธ์ที่ได้จากการวิเคราะห์

• GAISEE ช่วยเพิ่มความเชื่อมั่นในตนเองด้านผู้ประกอบการอย่างมาก (β = 0.523, p< 0.001)
• GAISEE ยังช่วยให้ทัศนคติในการเป็นผู้ประกอบการดีขึ้น (β = 0.244, p< 0.001)
• ความเชื่อมั่นในตนเอง ทำหน้าที่เชื่อมผลของ GAISEE กับทัศนคติให้ชัดเจนขึ้น
• สภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัยที่ดี จะทำให้ผลบวกของ GAISEE ต่อความเชื่อมั่น (β = 0.333) และทัศนคติ (β = 0.207) เพิ่มขึ้นอีก
• สถานที่เรียนที่ดี ยังทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อมั่นกับเจตคติดีขึ้นด้วย (β = 0.180)
• การวิเคราะห์ IPMA ยังแสดงให้เห็นว่า GAISEE และความเชื่อมั่นในตนเองมีความสำคัญสูงในการผลักดันทัศนคติ ส่วนสภาพแวดล้อมมีประสิทธิภาพและช่วยส่งเสริมผลเชิงบวกเหล่านี้

สรุปและข้อคิดที่เราควรรู้

งานวิจัยนี้ช่วยยืนยันว่า การใช้ เทคโนโลยี AI สร้างสรรค์ ในการสอนผู้ประกอบการ ไม่ใช่แค่ปรับวิธีเรียนให้ดีขึ้น แต่เป็นการเปลี่ยนเกมแบบจริงจัง ที่ทำให้นักศึกษาได้ฝึกลงมือจริงในโลกธุรกิจเสมือน ที่ AI คอยปรับแต่งให้เหมาะกับแต่ละคนช่วยเสริมความมั่นใจและทัศนคติที่ดีในการเป็นผู้ประกอบการมากขึ้น
นอกจากนี้ สภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัย ก็สำคัญมากในการช่วยส่งเสริมความมั่นใจและการใช้ประโยชน์จาก GAI ให้เต็มที่ แค่มีเครือข่ายดี ๆ ทรัพยากร จิตวิทยาและกิจกรรม