ปลายปี 2023 โลกข่าวมีเรื่องฮือฮา เมื่อ นิวยอร์กไทม์ส ฟ้อง OpenAI กับ ไมโครซอฟท์ เรื่องละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งทำให้ บิล กรอสส์ ผู้ก่อตั้ง ProRata ต้องนั่งคิดหนักที่บ้านในปาซาเดนา

บิลไม่ใช่คนแปลกหน้าในวงการเทคโนโลยี เขาคือคนที่สร้าง GoTo.com เว็บแรก ๆ ที่ให้คนโฆษณาประมูลอันดับบนหน้าผลการค้นหา ซึ่งก็เปลี่ยนโฆษณาออนไลน์ไปอย่างสิ้นเชิง หลังจากนั้นเขาก็ลาออกไปทำงานด้านวิกฤตสภาพภูมิอากาศที่เขารักจริง ๆ แต่ตอนนี้เขามองสถานการณ์ฟ้องร้องนี้ว่า “นี่คือการยิงสัญญาณรบกวนจากองค์กรที่มีเงินทุนหนาเพื่อสู้กลับ” แต่ถึงอย่างนั้น ใครจะปกป้องสำนักข่าวเล็ก ๆ ได้ล่ะ?

AI เปลี่ยนเกมค้นหาและการเข้าชมเว็บข่าว

หลังจาก OpenAI ปล่อย ChatGPT ออกมาไม่นาน แชตบอท AI กลายเป็นที่นิยม เพราะสามารถให้คำตอบแบบสั้น ๆ ชัดเจนโดยไม่ต้องคลิกผ่านลิงก์เหมือนเดิม ซึ่งกลายเป็นปัญหาสำหรับสำนักข่าว เพราะผู้ใช้หมดความจำเป็นต้องคลิกเข้าเว็บ ซึ่งหมายความว่า รายได้จากโฆษณาก็ลดลงตาม

บิลเลยคิดคำถามว่า “เราจะสร้างโมเดลธุรกิจใหม่ที่ยุติธรรมในโลกที่ AI ให้คำตอบได้ทันทีอย่างนี้ได้ยังไง?” คำตอบที่เขาหยิบมาเล่นคือ ใช้เทคโนโลยีเดียวกันกับเครื่องมือที่ก่อปัญหานี้

ProRata กับโมเดลที่พลิกเกม

• ในต้นปี 2024 เขาได้ยื่นจดสิทธิบัตรเทคโนโลยีใหม่ที่เรียกว่า ProRata
• มันทำงานโดยวิเคราะห์ข้อความที่ AI สร้างขึ้น เปรียบเทียบแต่ละประโยคกับแหล่งข้อมูลต้นทางที่ได้รับอนุญาตจากสำนักข่าวต่าง ๆ
• แสดงผลออกมาว่าแต่ละส่วนของคำตอบมาจากแหล่งไหน เช่น 20% มาจาก The Atlantic, 5% จาก Financial Times เป็นต้น
• ใช้เวลาแค่ประมาณ 100 มิลลิวินาทีเท่านั้น

จุดโฟกัสคือการสร้างรายได้จากโฆษณาที่แสดงในแชตบอท โดยแบ่งรายได้โฆษณาครึ่งหนึ่งให้ ProRata และอีกครึ่งให้กับแหล่งข้อมูลที่ถูกนำมาใช้ สร้างความเป็นธรรมระหว่าง AI และผู้สร้างเนื้อหา

สำนักข่าวที่เข้าร่วมและวิสัยทัศน์อนาคต

แน่นอนว่าบิลไม่ได้ต้องใช้ความพยายามมากในเรื่องการชวน สำนักข่าวดัง ๆ อย่าง The Atlantic, Fortune, Financial Times ยอมเซ็นสัญญาอนุญาตให้ฝึกโมเดลด้วยข้อมูลของพวกเขา และไอเดียนี้ได้รับเสียงตอบรับดีมาก โดยเฉพาะจากนิโคลัส ธอมป์สัน ซีอีโอของ The Atlantic ที่อยากเห็นระบบแบบ ProRata เป็นโครงสร้างเบื้องหลังของโมเดลใหญ่ทั้งหมด

แม้ว่าบิลจะไม่คาดหวังความเปลี่ยนแปลงเร็ว ๆ นี้ แต่เขามั่นใจว่าประวัติศาสตร์จะยืนข้างคนที่คอยปกป้องและเคารพสิทธิการสร้างสรรค์ เพราะเขาเคยเจอมากับมือจากตอนคิดหาโมเดลหารายได้สำหรับ GoTo.com ซึ่งตอนแรกถูกปฏิเสธ แต่ท้ายที่สุดก็เกิดขึ้นได้จริง

การเริ่มต้นและเป้าหมายใหญ่ของ ProRata

• ProRata เริ่มเปิดตัวด้วยแชตบอทชื่อ Gist Search ที่ชดเชยค่าสิทธิ์ให้สำนักข่าว ตลอดจนอ้างอิงวิกิพีเดียเมื่อนำเนื้อหามาใช้
• แน่นอนว่าอยากให้ระบบนี้ถูกรวมเข้ากับโมเดลภาษาขนาดใหญ่ที่ครองตลาด เพื่อเพิ่มผลกระทบให้มากขึ้น
• โลกในมุมของบิล มองเห็นผู้คนยุค Gen Y และ Gen Z ที่เพิ่งเริ่มทำงาน สนใจสร้างธุรกิจส่วนตัว หรือทำคอนเทนต์ จะได้เครื่องมือ AI ที่ยุติธรรมและคุ้มค่าสำหรับการใช้งาน

สรุปคือ บิล กรอสส์ กับ ProRata ไม่ได้แค่ตอบโต้ปัญหาที่เกิดจาก AI ละเมิดลิขสิทธิ์ แต่กำลังวางรากฐานโมเดลธุรกิจใหม่สำหรับยุค AI ที่ทุกฝ่ายต้องได้รับการยอมรับและแบ่งปันผลประโยชน์กันอย่างเท่าเทียม

ที่มาของข้อมูล https://www.cjr.org/analysis/cash-infusion-chatbots-openai-microsoft-bill-gross-goto-chatgpt.php